Joos van Ghistele

From MedNub
Revision as of 17:35, 10 August 2015 by Adam Simmons (talk | contribs)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
Jump to navigationJump to search

Joos van Ghistele

(1481-5)

Flemish nobleman and traveller. His travels were posthumously published in 1557 by Ambrosius Zeebout entitled Tvoyage van Mher Joos van Ghistele.

Flemish.


[Boek IV]

Dus weder wat tijts te Alkayeren commen zijnde, zo begonsten zij haerlieder ghereetscip te makene omme te reysen naer tconincrijc van Arabia Felicx ende Arabia Petrosa, de welke eensdeels toebehooren den souldaen van Egipten ende eeneghe deelen den coninc van Aden, meenende van daer voort ghereist te hebbene naer de landen van Nubien, Abassien ende Ethiopen, welc Abassien Hoogh India ghenaemt es, daer de pape Jan dominacie heeft ende daermen versouct den heleghen apostel Sente Thomaes. Ende alle ghereetscepe ghemaect hebbende bijden advijse vanden cooplieden aldaer, zo namen zij eenen trousseman van dien lande, kersten jacobijt zijnde, wel Ytaliaens ende heydens sprekende, die van joncx metten cooplieden verkeert hadde, hem toelegghende de maent een zeker ghelt, hemlieden beradende met den zelven om hare reise ter executien te legghen, ende versaghen hem eerst van goeden, ghetrauwen gheleetslieden ende mockers, van goeden dieren als kemels, mulen daer zij up rijden ende hare provande up voeren zouden, ende voort al tghuent dies hemlieden up den wech zoude moghen behouven. Item zij voorsaghen hemlieden ooc van goeden bisquijte, van mele, case, aizijne, van goeden houderen - dat zijn gheete vellen omme wijn, watere ende andere drancken in te doene - van goeder tiriakele jeghens tfenijn, diesmen daer inde deserten vele vindt, van drooghen fruyte, amandelen, zijtroenen, meloenen, limoenen, fighen, rosijnen ende van goeder olien van oliven, insghelijcx van goeder soropen, van veel sukers, van suker rosarum ende suker candijs om mede te verversschene, ende finalic van allen dies hemlieden onder weghe soude moghen behouven.

...

Men zal ooc weten, dat alle specien ende coopmanschepen uut Indien, Abassien, Nubien, Ethiopen, Taprobanen ende uut anderen landen ende heylanden daer omtrent gheleghen, commende naer Surien, Egipten, Venegen, Affrijcke ende naer Vranckerijc, moeten alle meest ghebrocht worden duer de Zee van Indien ende zo voort duer de Roode Zee daer nu af gheseyt es, in eeneghen vanden havenen daer up staende, als Altoer, Gyddene, Mabelouc, Souwees oft in eeneghe andere havenen, van daer zij voort ghevoert worden up mulen, kemels, paerden, ezels daer mense hebben wilt. Ooc omtrent den ouver vander Rooder Zee zo waeyt ghemeenlic tallen tijden vanden daghe een coelende windekin, zo dat daer omtrent zo heet noch zo vernoeyelic niet en es als ten lande waert uppe.

...

Item te deser steden vindt men te coope van allen dies den meinssche behouven mach, ende heeft eenen zonderlinghen prince up hem zelven, zo dat alle de scepen die daer commen ende lijden willen van Abassien, van Indien ofte van Nubien, al behoorden zij ooc den souldaen toe, moeten daer tseil strijcken in teecken van obedientien. Voort omme te sprekene vanden condicien des volcx van daer ende daer omtrent, inder waerheit zo zijnt de ruutste van levene ende theeren diemen vinden mach, ghenouch ghelijc den Arabianen, houdende de wet van Machomet, halvelinghe naect loopende alzo wel vrauwen als mans, nauwelic rouckende waermense bloot siet, weer achter of vooren. Haerlieder broot dat backen zij inder manieren zo hier naer volght. Zij vergaderen vele fienten van kemelen of van anderen dieren ende maken eene plaetse int sant, twelke daer zeere heet ende waerm es, rontomme met eenen dycxkin, daer in zij legghen de zelve fienten ende steker zo tvier in, ende al verberrent zijnde, tdeech bereet in eenen platten coucke, strijcken de waerme asschen achterwaert ende legghen haer broot daer in; ingheleit zijnde, strijckender de zelve heete asschen ende sant overe ende latent zo wat soken toot ghenouch es. Haerlieder vleesch snijden zij in dunne sceven ende legghent tusschen twee steenen, dat deckende zoot broot; gheene andere moeyte en doen zijer toe. Ende als zij yewers reysen willen in langhe voyagen, zo nemen zij met hem alluttel meels ende wat peerden boenkins, tmeel bereedende zo vooren gheseit es, de boenkins wat roestende inde colen, ende daer mede zij ghedoen toot zij commen daer zij wesen willen. Maer de goede mannen cooplieden ende andere, die leven ende draghen hemlieden anders, ghenouch naer de maniere vanden lande vooren ghenoumt. Van deser steden zoudemen wel moghen seylen naer Abassien daer de pape Jan domineert, zonder te Aden te commene, maer dat en moghen gheene scepen doen up de verbuerte vanden zelven ende vanden goede, want alzo alle schepen plaghen seil te strijckene te Dordrecht, zo moeten zij daer ooc van ghelijcken doen; dus eist fortse daer an lant te commene. Commen zijnde inde stede van Souwakin, ghinghen de voorseyde al tsamen in een ander scip met grooten menichten van anderen cooplieden van diere maertsen, om voort te seylen naer deylant van Aden, dwelke wel verscheeden es dertien of veertien dachvaerden, midsgaders datmen ter Rooder Zee qualic bij nachte varen mach omme de menichte vanden heylandekins ende bedecte rootsen diere in ligghen. Dus den tijt voorseyt gheseilt hebbende zonder yewers meer an lant te commene noch eeneghe fortune te hebbene weerdich van scrivene, quamen ten voornoemden heylande van Aden daer zij alle an lant ghinghen, ende betaelt hebbende den scipman, insghelijcx haerlieder tol, ghinghen logieren in eene ghemeene herberghe, ghenaemt een chaen, ghelijc den ghonen daer vooren af gheroert es, in meeninghen van daer ghereist te hebbene metten eersten passaige, eeneghe naer Ormes, ende dandere naer Abassien, Nubien ende Ethiopen, van daer naer India, zo naer Surien, Turkien, Constantinopolen, ende zo weder omme naer dese landen, maer al waest zo gheordonneert, Onse Lieve Heere die disponeerdet anders, want eeneghe vanden heydenen daer mede zij ghereist quamen, ghemeerct hebbende datter Lattinsche kerstenen waren, haddent over ghedreghen den ammirael vander stad, zo dat ter stont de voorseyde ghearresteert worden en verboden up tlijf uuter stede niet te treckene. Des ander daeghs worden ontboden bijden zelven ammirael, hemlieden vraghende wanen zij quamen ende wat zij sochten. Andwoordden uut Neder landen van over zee, ende van Alkaeyeren van bijden souldaen die hemlieden verleent hadde zijne letteren van saufconduyte.


Selected editions

Ambrosius Zeebout, Tvoyage van Mher Joos van Ghistele, ed. R.J.G.A.A. Gaspar (Hilversum: 1998).